Lozan'a Neden İsmet İnönü Gönderildi?
Mustafa
Kemal Lozan'a neden İsmet Paşa'yı yolluyor? Fethi Okyar, Rauf
Orbay neden İsmet Paşa'yı seçtiğini merak ediyorlar, çünkü
onun iyi bir asker olduğu halde siyasetle alakadar olmadığını
biliyorlar. Lozan dönüşü karşılama krizi bile çıkıyor.
Çünkü
onu dinleyecek olan, ona en yakın olan kişidir İsmet İnönü.
Başka kimi gönderse, o kişi kendini bir şey zanneder. Rıza
Nur'un hatıratında görüyoruz ki adam kendini büyük bir diplomat
zannediyor.
 |
| İsmet İnönü |
Fethi
Okyar da İsmet İnönü için "Bu adam bizim kadar bile lisan
bilmiyor, orada ne işi var?" diyor. Ama mühim olan lisan
bilmek değil, Atatürk'ün prensiplerine sadık olmak ve inatçı
olmaktı. İnat etmek müzakere bağlamında çok önemlidir. Lozan'a
bugün "zafer" diyenler de, "hezimet" diyenler de
var. Fakat Lozan bir uzlaşmadır. Harpten yeni çıkmış bir millet
olarak, çok korkunç olan eski antlaşmayı kabul etmiyoruz. Buna
karşı Musul'un kaybedildiğini söylüyorlar ama zaten Misak-ı
Milli'nin sınırları 1912'den beri tam belli değil. 10 senedir
savaşan bir ordu var. Sultan Abdülhamid zamanında Goltz Paşa
diyor ki: "Osmanlı yaklaşık 30 milyon nüfusluk bir
imparatorluktur. Buna rağmen bu kadar geniş bir sahası olan
(yüzölçümü) devletin çıkarabileceği orduyu, Güney Almanya'da
bir prenslik bile çıkarabilir!" Yani insan gücü çok az ve
sıhhatli Türklerin sayısı da gün geçtikçe azalıyor. Tam
aksine Hıristiyanların sayısı 19. yüzyıldan beri artıyor. (1)
İLBER ORTAYLI
(1) İlber Ortaylı ve İsmail Küçükkaya, Cumhuriyet'in İlk Yüzyılı (1923-2023), Timaş Yayınları, İstanbul 2012, s.75
Yorumlar
Yorum Gönder